Labdanum
Inne nazwy - ladanum, żywica czystkowa, gumożywica czystkowa.
Zapach - intensywny, specyficzy, balsamiczny, bursztynowy, przypomina trochę kadzidłowiec wymieszany z ambrą, a także aromat propolisu.
Co zawiera: kwas labdanolowy (labdanolic acid), kwas dihydrocynamonowy, kwas anyżowy, kwas arachidowy, kwas behenowy (behenic acid), labdany (labdane-8-alfa-15-diol, labdane-8-alfa-15,19-alfa-triol, 15-nor-8-labdanol, labd-8(17)-en-15-ol, 15-hydroxy-7-labden-6-one), viridiflorol.
Labdanum to żywica otrzymywana z niektórych gatunków roślin należących do rodzaju czystek (Cistus) występujących w rejonie Morza Śródziemnego. Wykorzystuje się do tego celu gatunki: czystek kreteński, czystek ladanowy i czystek szary. Aromatyczne właściwości labdanum znane były już w starożytności.
Labdanum zbierano w ten sposób, że przepędzano owce i kozy przez krzaki czystka, aby żywica mogła zaczepić się na ich sierści. Następnie wyczesywano ową sierść za pomocą grzebieni (a szczególnie tą porastającą brody tych zwierząt). W późniejszym okresie żywica była uzyskiwana w bardziej mechaniczny sposób za pomocą prostego drewnianego narzędzia przypominającego grzebień lub wachlarz, którym "przeczesywano" rośliny. Metoda ta wciąż jest stosowana w niektórych rejonach Krety,
Oczywiście dziś w celu zdobycia labdanum nikt już nie wyczesuje kozich bród, a ręczne metody pozyskiwania tej żywicy zastępowane są zdecydowanie bardziej efektywnymi przemysłowymi metodami. Na potrzeby współczesnego rynku surowiec ten pozyskiwany jest głównie dzięki procesowi destylacji lub ekstrakcji przeprowadzanej z wykorzystaniem rozpuszczalników.
Kilka ciekawych faktów na temat labdanum
✅ Starożytni wykorzystywali je także do okadzania pomieszczeń; do dziś zresztą labdanum, czyli właśnie żywica z czystka, stanowi składnik kadzideł w Kościele wschodnim.
✅ O labdanum, opisywanym hebrajskim słowem lōţ, wspomina w kilku miejscach Biblia. W Księdze Rodzaju na przykład wymieniane jest ono jako prawdziwe bogactwo: „Zabierzcie (…) w wasze wory to, co w naszym kraju jest najcenniejszego i zanieście owemu człowiekowi w darze: nieco wonnej żywicy, nieco miodu, wonnych korzeni, olejków, owoców, pistacji i migdałów” (Rdz 43,11).
✅ Żywica czystkowa, czyli labdanum, wchodzi w skład słynnych perfum szyprowych. To właśnie po nią sięgnął François Coty tworząc w 1917 roku chyba największe ze swoich perfum – kultowe Chypre. Od tamtego czasu labdanum stało się jednym z najpopularniejszych składników wykorzystywanych we współczesnej perfumerii.
Labdanum - właściwości i wykorzystanie
- Labdanum jest bogate w dwuterpeny labdanowe (labd-13-ene-8a,15-diol, labd-13-ene-8a-ol-15-yl acetate, labd-7,13-dien-15-ol, labd-14-ene-8,13-diol (sclareol), 3b-hydroxy-13-epi-manoyl oxide) o działaniu antybakteryjnym (hamuje między innym rozwój bakterii odpowiedzialnych za boreliozę), przeciwwirusowym i cytotoksycznym wobec wielu linii komórek nowotworowych (np. piersi, okrężnicy, białaczki) (3), (4).
Labdanum dawniej znajdowało wykorzystanie w leczeniu chorób przeziębieniowych i wszystkich innych związanych z nieżytem i zakażeniami układu oddechowego.
- Działa lekko przeciwbólowo.
- Wykrztuśnie.
- Odkażająco.
- Przeciwzapalnie.
- Pobudzająco na miesiączkowanie.
- Działa również uspokajająco.
Obecnie labdanum wykorzystywane jest jednak przede wszystkim w przemyśle kosmetycznym i perfumeryjnym.
Jego trwały i bogaty zapach jest szczególnie ceniony przez wytwórców perfum. W przemyśle tym labdanum jest również dosyć często stosowane jako zamiennik ambry, której użycie jest obecnie zakazane w części krajów.
Labdanum to idealna podstawa zapachu na pochmurne, zimowe dni.
Źródła:
1. https://rozanski.li/3389/rozmyslania-nad-czystkiem-cistus/
2. https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-284/labdanum
3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16253514/
4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21620827/
5. https://pl.wikipedia.org/wiki/Ladanum
Komentarze
Prześlij komentarz