Ruta zwyczajna - właściwości lecznicze i zastosowanie

Ruta zwyczajna (Ruta graveolens L.)

Ruta uznawana była niegdyś za symbol panieństwa i czystości. Wplatano ją w wianki, które puszczano na wodę w noc świętojańską. Wianki z tym obowiązkowym dodatkiem zakładały też panny młode, a po ślubie wrzucały do ognia na znak utraconego dziewictwa. Ruta miała wabić mężczyzn, a sianie ruty oznaczało staropanieństwo. Do dziś znane jest powiedzenie „siać rutkę” (czyli długo nie wychodzić za mąż z braku kandydata na męża). W pewnym okresie w kościele katolickim używano wiązek ruty do skrapiania wiernych wodą święconą. Od tego też czasu ruta zwana jest też czasami jako ziele łaskiW Polsce istniało dawniej przekonanie o niezwykłych własnościach tej rośliny. Wierzono, że ma moc odwracania czarów i odpędzania zła.

Ruta wykorzystywana była również w medycynie ludowej i to już od czasów starożytnych -  polecano ją w każdej chorobie, miała działać jako środek ogólnie wzmacniający, a także wspomagający odporność. Uważano ją za antidotum na zatrucia roślinami alkaloidowymi (np. grzybami).

W starym, łacińskim dziele „O zachowaniu zdrowia” możemy przeczytać o rucie:

„Szlachetna ruta światło oczom słabym wraca,
surowo żuta, goi powiek zapalenie,
wstrzemięźliwością mężczyznom wypłaca,
w damach roznieca miłosne płomienie,
Z mężczyzn czyni aniołów, weseli, oświeca,
a nadto tą usługą jeszcze się zaleca,
że uwarzona we studziennej wodzie,
zabija pchły i niszczy plemię ich w zarodzie."

To właśnie ruta zwyczajna dała nazwę związkowi chemicznemu o nazwie rutyna. Po raz pierwszy wyodrębnił ją z rośliny norymberski aptekarz August Weiss pod koniec XIX wieku. Rutyna jako bioflawanoid wykazuje silne właściwości antyoksydacyjnie (przeciwutleniające), dzięki czemu zapobiega powstawaniu wolnych rodników i neutralizuje ich szkodliwe działanie. Poza tym uelastycznia i uszczelnia naczynia krwionośne. 

Dziś powstaje coraz więcej badań potwierdzających terapeutyczne właściwości ruty. 


Surowiec leczniczy: ziele, liście
Co zawiera:  kumaryny (umbeliferon, herniaryna, psoralen, bergapten, rutaryna, ksantotoksyna, izoimperatoryna, izopimpinelina, ksantyletyna), flawonoidy (rutyna), alkaloidy, olejek eteryczny, gorycze, garbniki. 

Jakie działanie lecznicze ma ziele ruty zwyczajnej?

- Wzmacnia i uszczelnia ściany naczyń krwionośnych dzięki zawartości rutyny, a także witaminy P, która wzmacnia i przedłuża działanie witaminy C.

- Działa przeciwkrwotocznie. Polecana jest przy częstych krwawieniach z nosa.

- Obniża ciśnienie krwi.

- Poprawia krążenie. Preparaty z liści ruty stosuje się w zaburzeniach krążenia obwodowego (szczególnie u osób starszych), przy częstych zawrotach głowy.

- Poprawia trawienie i apetyt. Działa przeciwskurczowo i żółciopędnie. Zaleca się ją w stanach skurczowych żołądka, jelit, dróg żółciowych, zastojach żółci, zaburzeniach trawiennych, wzdęciach i bólach brzucha, przy uszkodzeniu wątroby i zmniejszeniu wytwarzania żółci.

Ziele ruty usuwa objawy histerii, a jednocześnie zmniejsza uczucie zmęczenia i ospałości, szczególnie stosowane w postaci intraktu.

- Poprawia kondycję skóry z trądzikiem.

- Działa przeciwnowotworowo. (3)  Wciąż trwają badania nad wpływem ruty na jednego z częściej występujących nowotworów układu nerwowego – glejaka.





Ruta - jak ją stosować?

NAPAR
(Poprawia trawienie, apetyt, działa wiatropędnie, uspokajająco, wzmacniająco, wspomaga walkę z "pajączkami", żylakami)
2 łyżki rozdrobnionego ziela zalać szklanką wrzącej wody. Odstawić na pół godziny, przecedzić. Stosować do przemywać, płukanek, okładów.

INTRAKT Z RUTY
 1 część świeżego, mielonego ziela ruty zalać 5 częściami gorącego alkoholu 40-60%, pozostawić do wytrawienia na 7 dni, po czym przefiltrować. Zażywać doustnie 2-3 razy dziennie po 5 ml w 100 ml wody.

Przeciwskazania:

- Stosując ziele ruty należy pamiętać, że ma działanie fotouczulające i może powodować podrażnienia i przebarwienie skóry. Po zastosowaniu ruty (doustne lub na skórę) nie należy wystawiać się na bezpośrednie działanie promieni słonecznych, bowiem działa ona fotouczulająco. Jeżeli zrobisz krem lub maść z zielem ruty, to nie martw się możliwością pojawienia się pęcherzy lub plam, wystarczy że posmarujesz skórę wieczorem, w nocy słońce ma małe szanse spowodować uczulenie. 

- Ciąża! Związki, jakie roślina zawiera powodują skurcze macicy i mogą pojawić się krwawienia oraz śmierć płodu. Ruta w medycynie ludowej używana była jako środek poronny.

- Krwawienia z macicy, wrzodziejące zapalenie jelita grubego.


Suszone ziele ruty kupisz tutaj 👉 KLIK


Źródła:
4.  Gumowska I.: Ziółka i my; Wydawnictwo PTTK „KRAJ”; Warszawa 1984,

Komentarze